Những đứa trẻ “bỗng dưng” biết đọc.

Dọc
dòng sông Ba (Phú Yên) có những đứa trẻ không kể người Kinh hay người Ê
Đê, mới 3-4 tuổi, vừa biết nói “bỗng dưng” biết đọc. Khả năng đặc biệt
ấy xuất hiện khi các em chưa một lần đến trường...

Cặp song sinh thiếu tháng


Trưa
nắng, khi chúng tôi tìm đến nhà của chú bé Nguyễn Văn Phước (sinh ngày
26/4/2005) ở thôn Cảnh Phước, xã Hoà Tân Đông, huyện Đông Hoà, Phú Yên,
chỉ có mẹ bé, chị Nhật đang lúi húi phơi lúa trong sân. Ngôi nhà cũ kỹ,
nghèo nàn, hai anh em sinh đôi Nguyễn Văn Phước - Nguyễn Văn Lộc được
mẹ gửi tạm ở nhà ngoại vài hôm để lo việc đồng áng.

Chúng
tôi từ xa đến, thuyết phục mãi chị đồng ý đưa đi gặp các cháu. Vòng vèo
trong con đường thôn quê đến hơn 3 cây số, chúng tôi mới đến nhà bà
ngoại cháu bé. Nghe tiếng gọi “Phước, Lộc ơi”, có hai bóng nhỏ từ trong
ngôi nhà cũ chạy vụt ra: “Mẹ về, mẹ về!” rồi phốc lên cổ chị Nhật. Thấy
người lạ, hai nhóc “chào cô ạ” và ôm lấy chúng tôi rất thân thiện, đồng
thời nói thêm “Thiên Long”. Té ra cái áo thun cô bạn tôi mặc có in chữ
“Thiên Long” bên góc trái.

Hai
anh em sinh đôi Phước - Lộc được chào đời khi chị Nhật mang thai được
bảy tháng rưỡi. Lúc mới sinh, hai anh em mỗi đứa nặng chỉ 1,7kg, đầu
mềm nhũn và phải nằm trong lồng kính đến 12 ngày.

Hồi
đó hai anh em yếu nhớt, hễ truyền thuốc, chích thuốc thì người lại tím
ngắt. Bây giờ đầu cậu em tên Lộc bị méo xệch do nằm lồng kính. Thấy tờ
báo chúng tôi để trên thềm nhà, Phước nhanh miệng đọc “Khoa học và Đời
sống, a, đá banh kìa” rồi cậu chỉ tay vào người mặc áo đỏ có ngôi sao
vàng trên ngực áo và lại chỉ vào dòng chữ ở trang bìa mà đọc.


Chúng
tôi chỉ tay vào những dòng chữ nhỏ hơn, cả Phước và Lộc đều đọc: “Cánh
cửa tri thức - Nấu ăn ngon hơn nhờ đèn bếp”, “Nhà sư môi trường Nguyễn
Đức Vân: Sống trong rừng tôi học được rất nhiều điều”, và hai cậu còn
giành nhau tờ báo.

Tôi
lại chỉ tay dần lên những con số trên tờ báo, Phước lại đọc “Năm thứ
năm mươi, thứ bảy ngày mười một tháng tư năm hai ngàn không trăm không
chín, số bốn bốn, hai hai năm tám”, rõ ràng từng con số một. Trí nhớ “siêu phàm”
Cô bạn tôi khoái chí trước hai cậu bé “kỳ quặc” này nên lại tiếp tục thử bằng cách lôi ngay tờ Tạp chí Thế Giới Mới vừa đổi khổ ra. Nhác thấy cuốn tạp chí, hai anh em lại giành nhau, “xe đạp kìa”. Thì ra trang bìa Thế Giới Mới
có hình ảnh một cụ già đang đạp chiếc xe đạp. Lật vào trang trong, các
cậu reo lên “cầu thủ đá banh” khi nhìn thấy một cầu thủ mặc đồ đỏ đang
dùng chân chuẩn bị sút trái banh.

Ở
mục Góc nhìn, Phước lại đọc “Câu hỏi lớn từ con số nhỏ - TS Hồ Thiệu
Hùng”. Tôi ngạc nhiên chỉ tay vào chữ “TS” bảo Phước đọc lại thì bé lại
đọc “Tiến sĩ”. Rồi bé lại đọc tiếp khi chúng tôi lật ra cuối tờ tạp chí
“Khi yêu thương là khi tôi có thể (Nhiều tác giả - Nhà xuất bản Kim
Đồng 2009)”. Từ NXB viết tắt, Phước vẫn đọc ra... Nói chung là bất kỳ
từ tắt nào Phước cũng đọc được.

Chẳng
những thế Phước còn đếm được từ 1-100 và đọc ngược từ 100 trở về 1, đọc
cả những chữ số hàng nghìn. Phước đọc vanh vách, không vấp váp một từ
gì.

Trong
quá trình nghe cháu đọc, chúng tôi thấy cháu phát âm chưa tròn vành, rõ
chữ cho lắm và giọng điệu đọc của cháu lại có âm điệu của người ở phía
Bắc. Đặc biệt, trong lúc đọc sách báo, cháu lại phân biệt rất rõ những
từ có âm cuối là n, ng rồi nguyên âm ê, ơ...

Còn
bé Nguyễn Văn Lộc tuy không bằng người anh song sinh nhưng cậu cũng đọc
chữ tiếng Việt rất khá, cũng biết đếm từ 1 đến 100. Ông Võ Hữu Cảnh -
ông ngoại 2 cháu - xoa đầu Phước nói: “Hai cái thằng nhóc này lạ lắm!
Ba tuổi chẳng biết nói năng là cái chi. Sau đó rồi bập bẹ từng từ, rồi
đùng một cái nó lại nói một hơi.

Số
là hôm đó là cuối năm 2007, cả nhà nội nó, gồm các anh em ba nó, bà
ngoại thứ, chú nó..., đám giỗ xong rồi lại tập trung chơi bài uống nước
với nhau. Hai thằng nó lòng vòng ở quanh, rồi tự nhiên thằng Phước cầm
những con bài tây lên đọc từng con số ngon ơ, chỉ có những con A, J, Q,
K nó không biết đọc như từ thông dụng mà người lớn thường gọi, nên nó
đọc theo chữ cái. Mọi người đều giật mình, họ gọi tui xuống, nó đếm một
lèo từ 1 - 100 luôn.

Tui
bảo mọi người bỏ thử băng Karaoke vô xem sao. Vậy là bài nào nó cũng
hát ngon lành, theo đúng nhịp, đúng chữ, cũng hò ơ hò...

Đặc
biệt nó rất khoái bài “Đồng lúa Tuy Hoà”. Rồi sau đó không lâu, cả nhà
đang xem dự báo thời tiết, Phước bỗng nhiên lại đọc tên các tỉnh, thành
phố trên bản đồ nữa chữ. Thằng Lộc cũng hát được nhưng không theo kịp
chữ. Giờ cứ mở Karaoke lên là hai thằng cứ châu đầu lại hát, mà tụi nó
khoái coi đá banh lắm nghen”.

Chơi
với Phước, Lộc cả buổi, chúng tôi nhận thấy Phước có tính nhường nhịn
hơn, còn Lộc thì muốn cái gì là giành cho bằng được. Hỏi Phước lớn lên
thích làm gì, Phước bảo thích làm công an, còn Lộc thích làm bác sĩ
chích thuốc. Nhà của Phước - Lộc rất nghèo, mẹ làm ruộng, còn cha - anh
Nguyễn Thái Bình (34 tuổi) đi làm thợ mướn cho người ta.

Chị
Nhật nói: “Nghèo quá, có sữa xiếc gì cho tụi nó uống thêm đâu. Toàn là
ăn sữa mẹ không hà. Thời gian gần đây, thấy mấy cháu có khả năng lạ nên
hàng xóm cũng thương rồi quyên góp ít tiền cho tui mua sữa bồi dưỡng
thêm cho tụi nó đó chứ. Chúng tôi cũng chẳng dám dạy thêm cho tụi nó
thứ gì đâu. Con nít mà, cứ để nó phát triển tự nhiên chứ ép quá không
tốt. À, mà thằng Phước cũng lạ lắm nghe. Cái gì cũng phát một thôi. Nó
nói gì một lần, ai nghe nghì nghe, nó hiếm khi nói lại lắm. Ai nói gì
một lần thì nó làm, mà nhắc đi nhắc lại thì không làm đâu nghe”...

Chơi với Phước, tôi còn biết Phước còn nhớ rõ các chương trình chiếu hàng ngày trên ti vi theo từng ngày trong tuần là gì.

Thuộc làu bảng cửu chương
Rời
nhà anh em Nguyễn Văn Phước, chúng tôi tạt sang nhà cháu Nguyễn Thị Cẩm
Quyên (5 tuổi) ở cùng thôn. Cô bé này cũng con nhà nghèo, mẹ đi làm hột
điều, cha cũng làm mướn. Cô bé có nước da ngăm đen, đôi mắt hơi bị mại
một chút. Anh Nguyễn Văn Chẩn - ba bé cho biết: “Con bé sinh già tháng
gần 20 ngày. Cũng có nói năng gì đâu. Tự nhiên ba tuổi lại cầm micro
hát ngon lành. Con chị đưa sách là nó đọc ro ro. Tuy nhiên, nó lại chưa
đọc rõ các dấu”.



Qua
thử “tài”, chúng tôi thấy đúng như lời anh Chẩn nói. Bé Quyên chưa đọc
rõ dấu sắc, huyền. Chẳng hạn chữ “Bính” thì bé đọc “Bình”. Bé chưa đọc
được các từ viết tắt như Phước. Bé cũng biết đếm từ 1 - 100, đọc thuộc
cửu chương 2, làm được những phép cộng đơn giản, hát hay và múa rất
đẹp. Bé thích hát bài “Cu tí”.

Ngoài
ra, tại TP Tuy Hoà - Phú Yên còn có bé Nguyễn Anh Quốc (19/2/2005)
thuộc làu bảng cửu chương từ 2 - 9. Hỏi bất cứ phép nhân nào trong bảng
cửu chương là cậu trả lời không cần suy nghĩ. Cậu đọc được nhiều loại
chữ in trên giấy với nhiều phông chữ khác nhau, thậm chí cả những chữ
thư pháp tiếng Việt viết thật ngoằn ngoèo.

Chị
Đặng Thị Bích Thơm - mẹ cháu cho biết: “Quốc có trí nhớ tốt và nhanh
lắm, lại nhớ lâu nữa. Quốc nhớ rất logic và rất có hệ thống y như người
lớn vậy. Nó còn bảo người ta nói chậm số di động, đọc hai lần để nó tự
đọc lại dãy số đó, không được ai nhắc chừng à nghen”.

Chuyện
về những đứa trẻ bỗng dưng biết đọc ở sông Ba - Phú Yên không chỉ giới
hạn ở người Kinh mà tận trên buôn Ken, xã Ea Bá huyện Sông Hinh xa xôi
kia còn có cậu bé Kso HQuyn (19/8/2003) - người Ê đê cũng biết đọc.

Các
cháu này có điểm chung là con nhà nghèo và thích hát karaoke. Rất có
thể chính từ sở thích này mà các cháu quen mặt chữ khi hát, từ đó nhận
được chữ và đọc theo trí nhớ. Ngoài ra, không thể phủ nhận những đứa
trẻ nghèo này có trí nhớ rất tốt, biết thu thập “kiến thức” từ những
câu chuyện hàng ngày của người lớn, từ đó tạo nên khả năng “kỳ lạ” cho
mình.

Theo Khoa học & Đời sống

...đc đấy